آشنایی با انواع برنج صدری ، راه تشخیص و روش نگهداری آن به زبان ساده
برنج صدری از با کیفیت ترین و پرطرفدارترین برنج های ایرانی هستند.
به خاطر طعم و عطر عالی، خوش پخت بودن و قدکشیدن آن پس از پختش جزِء برنج های مجلسی و بسیار محبوب است.
این برنج بعد از پخت بسیار سبک و خوش هضم است، به همین خاطر بعد از مصرف آن احساس سنگینی ندارید.
برنج صدری بعد از چند ساعت پس از پخت نرم می ماند که از ویژگی های بارز این برنج است.
بهترین مناطق برای کشت این برنج نواحی مرکزی و شرق استان گیلان است.
ارقام برنج صدری علاوه بر استان گیلان در استان مازندران و گلستان نیز کشت می شوند.
میزان پرتئین موجود در دانه ی برنج های صدری ۸ درصد می باشد که در مقایسه با سایر برنج ها بالاتر است.
طول دانه ی خام برنج صدری بیش از ۷ میلی متر است که پس از پخت به بیش از ۱۳ میلی متر می رسد.
به هنگام مالش دانه های این برنج بین دو کف دست چربی آن به راحتی حس می شود.
تاریخچه برنج صدری:
به روایتی در زمان ناصرالدین شاه , میرزا آقا خان نوری که صدارت را بر عهده داشت عده ای را به کشور های آسیا شرقی فرستاد و تخم چغندر و برنج را به شمال کشور ایران آوردند.
به روایتی این برنج از هندوستان آورده شده بود و به برنج صدراعظمی موسوم گردید.
اکنون پس از سالها و بر اثر کثرت استفاده نام آن از برنج صدراعظمی به برنج صدری تغییر یافته است.
مشخصات برنج صدری:
برنج صدری در کنار طارم , گرد و پرمحصول ۴ گروه اصلی برنج در ایران را تشکیل می دهند.
برنج صدری خود شامل چندین رقم برنج است که از لحاظ شکل دانه دارای ویژگی های مشترک هستند از جمله:
دانه ی بلند و عرض کم
قلمی و کشیده
جنس گچی و تقریبا سفت و سخت
رنگ دانه سفید متمایل به کرم
انواع برنج صدری:
۱٫ برنج صدری هاشمی:
برنج هاشمی بیشترین نوع برنجی است که در شالیزارهای استان های شمال کشور مانند استان گیلان، مازندران و گلستان کشت می شود.
این برنج دانه بلندترین رقم بین تمام ارقام برنج صدری است و به عنوان بهترین برنج طعم دار ایرانی طرفداران زیادی دارد.
به خاطر شکل، ساختار و پخت مناسب بسیار محبوب است.
برنج هاشمی در سال ۱۳۶۴ دریکی از روستاهای استان گیلان به نام روستای چاپارخانه توسط کشاورزی خلاق به نام یوسف هاشمی کشف شد.
این برنج بیشترین مقاومت را در برابر آفات گیاهی و جانوری دارد به همین دلیل به سم شیمیایی و کود صنعتی کمتری برای دفع آفات نیازمند است.
برای آشنایی بیشتر با برنج هاشمی مطلب چرا برنج هاشمی بهترین انتخاب برای مجالس و میهمانی هاست؟! را در سایت بخوانید.
۲٫ برنج صدری علی کاظمی:
برنج علی کاظمی جزء پرعطرترین برنج های عطری و معطر ایرانی است و طعم و مزه ی دلنشینی دارد.
از نظر شکل دانه کوتاه تر از سایر ارقام برنج صدری است.
برنج علی کاظمی در سال ۱۳۶۰ در یکی از روستاهای استان گیلان به نام روستای شکارگوراب که از توابع شهرستان فومن است توسط کشاورزی به نام علی کاظمی کشف شد. او حین برداشت محصول زمینش متوجه یک خوشه برنج شد که با سایر برنج ها فرق داشت.
این برنج در واقع حاصل جهش ژنتیکی برنج بینام بود که این کشاورز باهوش توانست آن را به درستی شناسایی کند و کشت اش را به تولید عمده برساند.
برنج علی کاظمی هم اکنون بیش از ۵۰ هزار هکتار از شالیزارهای استان گیلان را به خود اختصاص داده است.
این برنج بیشتر در نواحی غربی استان گیلان مانند صومعه سرا و فومن به دلیل آب هوا و خاک مناسب کشت می شود.
۳٫ برنج صدری حسن سرائی:
یرنج حسن سرائی به خاطر عطر و طعم دلپذیرش محبوبیت زیادی در بین مشتریان دارد.
در استان گیلان و مازندران کشت می شود و بر اساس منطقه کشت ، ویژگی های ظاهری و کیفیت پخت درجه بندی می شود.
ویژگی های ظاهری و عطر و طعم آن شبیه برنج طارم می باشد.
شکل ظاهری دانه آن قلمی و بلند است و بعد از پخت به خوبی قد می کشد.
میزان نیم دانه و برنج شکسته شده در یرنج حسن سرائی بسیار کم و تقریبا اندازه ی دانه های آن یکسان است.
بعد از پخت نرم می ماند و رنگ سفید و روشنی دارد.
۴٫ برنج صدری سالاری:
در استان گیان در شهرستان های آستانه اشرفیه و لاهیجان کشت می شود.
برنج سالاری مزه ی بسیار خوب و عطر متوسطی دارد .
بعد از پخت قد می کشد و شکل دانه هایش تغییر نمی کند.
طول دانه ی خام آن ۷٫۴ میلیمتر و پس از پخت به ۱۲٫۳ میلیمتر می رسد.
۵٫ برنج صدری دم سیاه:
علت نام گذاری آن به صورت برنج دم سیاه به خاطر این است که ریشک یا شلتوک این برنج دم سیاه رنگی دارد.
دانه های این برنج پس از پخت بسیار بلندتر می شود یا به اصطلاح ری می کند.
طول دانه ی خام برنج دم سیاه ۵٫۷ میلیمتر است که پس از پخت طولش به ۱۵٫۱۲ میلی متر می رسد.
عطر بسیار خوب و طعم بی نظیرش آن را به یکی از برنج های معروف و مشتری پسند تبدیل کرده است.
مدت زمان پخت آن کوتاه تر از سایر ارقام برنج ایرانی است و اگر بیش از حد بجوشد خمیر می شود.
برنج دم سیاه فقط در استان گیلان در شهرستان لاهیجان و آستانه ی اشرفیه در شالیزارهای مرغوب کشت می شود.
۶٫ برنج صدری دم زرد:
به خاطر اینکه ریشک یا شلنوک این برنج دم زرد رنگی دارد به آن برنج دم زرد می گویند.
یکی از بهترین ارقام برنج ایرانی می باشد که به تنهایی همه ی ویژگی ها ی یک برنج اعلا و باکیفیت را دارا می باشد.
عطر و طعم بی نظیری دارد و دانه ی آن قلمی و کشیده است.
دانه های این برنج پس از پخت به خوبی قد می کشد و تا چند ساعت پس از پخت نرم می ماند.
در استان گیلان در شهرستان هایی همچون لاهیجان، رشت، آستانه اشرفیه و کوچصفهان کشت می شود.
طولانی بودن مراحل کشت و برداشت آن باعث کمیابی این برنج شده زیرا کشت آن برای کشاورزان صرفه ی اقتصادی ندارد.
۷٫ برنج صدری دم سفید:
برنج صدری دم سفید جزء برنج های با کیفیت و مرغوب است و کیفیت پخت بسیار بالایی دارد که در استان گیلان در مناطقی همچون رشت و کوچصفهان کشت می شود.
طول دانه خام این برنج ۳٫۷ میلیمتر است که پس از پخت به ۲۴٫۱۱ می رسد که نشان دهنده ی قد کشیدن یا ری بسیار خوب این برنج است.
تهیه آن بسیار سخت و دشوار است همچنین شناسایی صدری دم سفید کار ساده ای نیست به طوری که بزرگان بازار برنج گاهی در تشخیص این برنج اشتباه می کنند.
۸٫ برنج صدری دم سرخ:
برنج صدری دم سرخ در گیلان، رشت، لاهیجان و ولشت زیر کشت می‌رود.
عطر , طعم , شکل و اندازه این برنج شبیه برنج دم‌سیاه است و طرفداران مخصوص به خود دارد.
۹٫ برنج صدری شاه پسند:
برنج شاهپسند جزء برنج های بومی استان مازندران است ولی دراستان های شمالی دیگر نیز کشت می شود.
طول دانه ی خام آن ۸ میلی متر می باشد که نسبت به سایر برنج های محلی بلندتر است و پس از پخت به ۸٫۱۲ میلیمتر می رسد.
کیفت پخت بالا و عطر و بوی متوسطی دارد.
برنج شاهپسند در بازار های خارجی جایگاه ویژه ای دارد به طوری که تمامی صادر کنندگان برنج ایرانی این رقم را به کشورهای خارجی صادر می کنند.
آیا برنج دودی صدری یکی از ارقام برنج صدری است ؟
در جواب این سوال باید بگوییم خیر.
این برنج گونه ای متفاوت از سایر برنج ها نیست و به صورت جداگانه کشت نمی شود بلکه همان برنج های عطری ، معمولا برنج صدری دم سیاه یا برنج صدری هاشمی است که طی مراحل تولید توسط کشاورزان به برنج دودی تبدیل می شود.
این برنج ماندگاری بیشتر و رنگ تیره تری نسبت به برنج های عطری دارد و عطر و بوی دل انگیز دود از دانه های خام و پخته ی آن به مشام می رسد.
برنج صدری دم سیاه پر مصرف ترین و محبوب ترین برنج در بین مردم گیلان می باشد زیرا طول دانه های برنج صدری دم سیاه دودی بعد از پخت بلندتر از برنج صدری هاشمی دودی است.
نکاتی برای تشخیص برنج صدری اصل:
یکی از فاکتور های تشخیص برنج صدری باکیفت عطری است که از آن به مشام می رسد.برای تشخیص عطر آن مقداری برنج را بین دو کف دست بریزید و آن را ببویید.
برنج کهنه سفت و سخت تر از برنج تازه است برای تشخیص آن مقداری برنج را زیر دندانتان بشکنید تا متوجه سفتی و سختی آن شوید. همچنین برنج کهنه رنگ تیره تری نسبت به برنج تازه دارد. برنج کهنه را نمی توان مدت زیادی نگه داشت زیرا ممکن است فاسد شود.
هنگام خرید توجه کنید که اندازه ی دانه های آن یک دست باشد. مقداری از آن را در کف دستتان بریزید و و با دقت برنج ها را ببینید که در آن برنج شکسته، خرد شده و پوک وجود نداشته باشد.
مقداری از برنج را بین دو دست خود مالش دهید تا میزان چربی آن را متوجه شوید باید به مقدار کمی چربی برنج را در روی دستان خود حس کنید.
برنج صدری را در جایی به دور از جریان باد نگه داری کنید زیرا نسبت به باد بسیار حساس است و در اثر جریان باد می شکند و به برنج نیم دانه تبدیل می شود.
بخش تحقیق و توسعه
گروه تجاری باشگاه کارآفرینان